تاریخ انتشار : شنبه 23 دی 1402 - 20:05
کد خبر : 2110

دکتر سیدجمال محفوظیان

رامشیر؛ جغرافیایی با تاریخ پر افتخار

رامشیر؛ جغرافیایی با تاریخ پر افتخار

بسیاری از ما ( رامشیری ها)، خاطراتی لب شط و بازی های ساحلی و یا شیرجه زدن از پل مشراگه و یا شستن ظرف ها و پر کردن حُبانه ها  و مَشک ها از رودخانه و شستن لباس ها با اُشلونگ و زدن بر چرک و چروک های لباس…

در جهانی زندگی می کنیم که مارشال مک لوهان آن را به دهکده جهانی تعبیر کرده است. جهانی که کیلومترها  فاصله را  فقط با یک کلیک می توان  به هم متصل ساخت. در این دنیای به شدت جهانی شده، هنوز عشق به خاک و سرزمین مادری در دل انسانها وجود دارد. هنوز انسان ها دوست دارند به مقیاس کوچکی از دل و قلب شان، سهمی ازخیابان، کوچه و محله ی  شهرشان  داشته باشند و آن را  در گنجینه دلشان نگاه دارند و در کوچه پس کوچه های آن خاطره بسازند. این تعارض جهانی / محلی  صرفاً مختص روحیه ی گذشته گرا و نوستالوژیک ما ایرانی ها نیست بلکه همه ی آدم های این سیاره، در پستوهای ذهن شان خاطرات و گذشته هایی دارند که هرگز آنها را  فراموش نمی کنند. درست همانگونه  که کسانی در جایی در پس ذهنشان در کوچه پس کوچه های قاهره یا روی پل های آجری آمستردام یا جزیره ای سرشار از عطرشکوفه های گیلاس در  ژاپن یا خیایان های پر از تاریخ رُم و یا کافه های عاشقانه پرور پاریس دنبال خاطره ای می گردند، ما نیز در این سوی جهان، چنین ایم. بسیاری از ما ( رامشیری ها)، خاطراتی لب شط و بازی های ساحلی و یا شیرجه زدن از پل مشراگه و یا شستن ظرف ها و پر کردن حُبانه ها  و مَشک ها از رودخانه و شستن لباس ها با اُشلونگ و زدن بر چرک و چروک های لباس با تُلگ یا بازی های  پر از تعصب فوتبال در زمین های خاکی تاج ، شاهین، وحدت، قیام، دارایی و بسیاری تیم های دیگر  و یا گذار از ساخت گلی و قدیمی ولی صمیمی بازار قدیم که پر از صدای دار و چوب بست حیاچ ها  و آهنگران و مسگران  و یا غم بدری رفتن های اطراف صاحب الزمان و امیرالمومنین  و باغ مستوفی و یا روضه های پرشور خطیبان حسینیه مرحوم شیخ محمد ارگانی و مسجد امام وسید نصیر در شب های رمضان و محرم و سینه زنی های داغ پیرمردهای لختی که در چند حلقه با نوای گرم مرحوم مدول یا مرحوم میر فاضل چنان بر سینه می زدند که انگار برای اثبات عشق شان به امام حسین سرخی آن باید به گونه ای می بود که میراث آخرتشان باشد ؛ خاطراتی داریم که با جهانی آن را عوض نمی کنیم. ما آدم هایی هستیم که در این دهکده جهانی زندگی می کنیم ولی قلب هایمان پر از خاطرات محلاتی ست که اکنون کمتر نشانه هایی از آن باقی مانده است.
احسان عبدی بور در «پادکست احسانو»  با تمام شور و گرما و صمیمت جنوبی اش می گوید: « آدمی باید عشق به سیاره زمین را به قطعاتی کوچک تقسیم کند، طوری که بتواند آن را بردارد و به دوش بکشد ؛ جهان مزرعه کَرت بندی شده ای است؛ تکه های جدا از هم که اگر خوب سبز بشوند یک دشت بزرگ سبز خواهیم داشت» و خلف آباد ما دقیقا یک کَرت از این مزرعه جهانی ست . خلف آباد امروز  اما، شهری نیست که بتوان آن را دوست داشت و یا حتی فرزندان خود را به دوست داشتنش وا داشت . خلف آباد در نظر ما شهری بی اهمیت، بی امکانات، بی تاریخ و ذره ای ناچیز و پرت شده و فراموش شده در زیر پونز جهان امروز است و شوقی  در کسی ایجاد نمی کند که برای پیشرفتش کاری کند. هرکسی را  اگرتوانی ست  در فکر مهاجرت است؛ به راستی چرا؟ آیا تاکنون از خود پرسیده ایم که در تاریخ کهن سرزمین ایران، ما کجای جغرافیای تاریخی آن قرار داریم؟ سهم ما از میراث فرهنگی آن چیست ؟ آیا شخصیت های تاریخ ساز در جغرافیای خودمان داشته ایم؟ آیا چیزی داشته ایم  که ما و فرزندانمان به آن افتخار کنند؟ اگر ما شهری بی تاریخ و بی شناسنامه ایم، پس راز ماندگاری ما در هزاره های تاریخ چیست؟ این پرسش ها و ده ها پرسش دیگر اگر پاسخی در خور بیابند آنگاه به نیکی در می بابیم که شهر کوچک ما  هر چند سهمی اندک ، اما تاثیر گذار  و پر مقدار در این کهن سرزمین ایران داشته است. دانشمندان و عالمان و شاعران و هنرمندان بسیاری را در خود پروریده است و در گذر گاه های پر خطر و خاطره تاریخ، آمده و آمده  تا  اکنون به ما رسیده است. خلف آباد امروز، اکنونی دارد؛ خسته، غریب و غبار گرفته که محتاج ذهن های پرسشگر پژوهشگران و دستان کاونده ی مورخان و قلب های کسانی ست که دوستش دارند و قصد قربت نموده اند که غبارغربت و عقب ماندگی از چهره‌ی زیبای آن بزدایند .  برآنیم که با جمعی از دوستان فرهنگی و دانشگاهی و نخبه‌ی این شهر مفاخر علمی و فرهنگی این شهر را باز شناسانیم تا هر رامشیری به گذشته‌ی خود افتخار کند و ببالد. تاریخ گذشته ی این شهر را از لابلای کتب تاریخی و نسخ خطی بیرون بکشیم و به میان مردم آوریم. خاطرات بزرگان و معمرین این شهر را ثبت و ضبط کنیم تا از گزند فراموشی در امان بمانند و برای آیندگان  به یادگار بماند. معمرین و پیرمردها و پیر زنان گنجینه هایی هستند که تاریخ این شهر را در سینه دارند و گفتار های آنها  در هیچ کتاب تاریخی یافت نمی شود. شایسته است که پای صحبت های آنها نشست و حرف ها و خاطرات ناب و تجربه های زیسته ی آنان را ثبت و ضبط کرد.

همچنین بخوانید:  سفر به رامشیر - ۱۰

آری این گونه است که می توان چهره ی زیبای این شهر را به مردم امروز و نسل های فردا نشان داد و به آنان آموخت که می توان این شهر را دوست داشت ، کافی ست تاریخش را بازشناسیم وجلوه های زیبای مادی و معنوی  آن را در پیش چشمان نظارگر مردم ظهور و بروز دهیم . آنگاه است که این مردم خود برای پیشرفت و آبادانیش تلاش ها خواهند کرد.
بدیع الزمان فروزانفر از بزرگان علم و ادب معاصر که کتاب شرح  مثنوی معنوی مولانای او بسیار معروف است در باب وطن دوستی جمله ی زیبا و پرنغزی دارد که می گوید : « وطن دوست کسی است که تلاش کند وطنش شایسته دوست داشتن شود ». پس تلاش کنیم که شهرمان شایسته دوست داشتن شود.
در جستاری دیگر درباره فراخوانی خواهم گفت که برای جمع آوری تاریخ  این شهر پر شُکوه مدد خواه همه خواهم بود.

 

پی نوشت:

۱.مک لوهان اندیشمند کانادایی و نظریه پرداز مفهوم دهکده جهانی

۲.اشلونگ گیاهی خودرو و کف زا که قدیمی ها از آن به عنوان پودر رختشویی استفاده می کردند و در زبان عربی محلی به آن شنان می گفتند

۳.تلگ چوبی بود با دسته ای کوتاه و سری پهن که با بر روی لباس می کوبیدند تا لباس تمیز شود و اغلب موجب شکستن دکمه های پیراهن ها می شد

۴.حبانه کوزه سفالی بزرگی بود که در آن آب خوردن نگه داری می کردند

۵.حیاچ به بافندگان جاجیم و عبای مردانه می گفتند

۶.غم بدری به معنی گشت و گذار به قصد تفریح و دلخوشی ست

همچنین بخوانید:  مردی تنها؛ ایستاده در غبار/روایت یک مربی عاشق فوتبال
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 23 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۲۳
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

نصراله احمدی مهر شنبه , ۲۳ دی ۱۴۰۲ - ۲۱:۳۷

درود بر دکتر محفوظیان عزیز
از شما به خاطر نگارش این یادداشت نغز و پرمغز بی نهایت سپاسگزاریم.

تاریخ رامشیر را می توان به سه بخش تقسیم کرد:
۱- تاریخ قبل از اسلام با آثاری چون تل رضوان ، سد دوره ساسانی و….
۲-تاریخ خلف اباد قدیم که در دوره صفویه توسط مولا خلف مشعشعی احداث شد و با حمله نادرشاه ویران شد.
۳-تاریخ خلف آباد جدید که حدود ۲۵۰ سال پیش با مهاجرت میرعبدالله و پس از آن اقوام دیگر در کنار خرابه های خلف آباد قدیم شکل گرفت.

هر کدام از این بخش ها ناگفته های بسیاری دارند که باید انها را به رشته تحریر در اورد تا از گزند فراموش حفظ شوند. امیدوارم شهروندان عزیز در احیای هویت و تاریخ شهر کمر همت ببندند تا پیوند نسل آینده با این گذشته پرافتخار قطع نشود.

۲۰
۳
سید جمال محفوظیان شنبه , ۲۳ دی ۱۴۰۲ - ۲۲:۰۶

با دورود به استاد احمدی مهر
دقیق می فرمایید که تاریخ و گذشته رامشیر را می توان به سه دوره باستان ، میانه اسلامی و معاصر دسته بندی کرد و هر بخش آنها نیازمند تحقیقات گسترده کتابخانه ای و باستان شناسی و حتی تحقیقاتی در حوزه تاریخ شفاهی می باشد .

۱۱
۲
علی حمید دوشنبه , ۲۵ دی ۱۴۰۲ - ۱۷:۱۲

درودبراستادبزرگ دکترمحفوظیان بزرگوار

همکار شنبه , ۲۳ دی ۱۴۰۲ - ۲۳:۵۲

بسیار بهره بردیم دکتر.
اگر بخواهیم در ارتباط با گذشته رامشیر اطلاعی کسب کنیم. آیا منبع خاصی وجود دارد؟

۴
۲
سید جمال محفوظیان یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱۴:۰۰

یکی از مشکلات تواریخ محلی از جمله تاریخ رامشیر کمبود منابع است و اتفاقا ضرورت تولید منبع و پیشینه تحقیقات ایجاب می کند که منابع گردآوری شوند . معدود منابعی وجود دارد که در حاشیه ی تاریخ خوزستان در حد چند خط به تاریخ رامشیر هم اشاره کرده اند . نیاز به تحقیقات معاصر براساس منابع قدیمی تر داریم .

۳
۱
زهره دوشنبه , ۲۵ دی ۱۴۰۲ - ۷:۵۶

متاسفانه به دلیل کم بودن منابع در مورد شهر رامشیر از نظر تاریخی این شهر تاریخی بسیار گنگ و مبهم دارد شاید اگر بفهمیم نام اصلی رامشیر در زمان دوره صفویه و قبل‌تر از اون چی بوده در منابع بهتر میشه جستجو کرد تشکیل هسته ابتدایی شهر در چه زمانی و به چه دلیلی رخ داده قابل اهمیت هست دو سال پیش گروه باستان شناسی از دانشگاه کرمانشاه که اطلاعات خوبی در مورد رامشیر و تا رضوان داشتن قرار بود برای یکسری اکتشافات در مقبره صاحب آلمان کارشون رو شروع کنم ولی متاسفانه نمی دونم به چه دلیلی ازاین کار منصرف شدن

سید جمال محفوظیان دوشنبه , ۲۵ دی ۱۴۰۲ - ۲۳:۵۳

ممنون میشم اگر اطلاعاتی در مورد گروه باستان شناسی دانشگاه کرمانشاه و مطالعاتی که انجام دادند در اختیارم بذارید

۰
مهدی یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱:۱۶

با سلام و درودی بی پایان
از مطالعه ی نوشتار زیبا و پرمضمون آقای محفوظی بسیار لذت بردم.
قلمی شیوا ، روان ،جذاب و در عین حال تلفیق فرهنگ فولکور با اشاراتی به فرآیندهای علمی روز (دهکده ی جهانی و ..‌.)
رامشیر یا خلف آباد ، به تعبیر استاد ناجی شریفی شهری از یاد رفته اما همواره مهرش در دل و جان هر رامشیری اصیلی نقش بسته است…
بابت اهتمام حضرتعالی و سایر دوستان خاصه آقای احمدی مهر که مرتبا دغدغه مند پیشرفت شهر هستید مراتب تقدیر و تشکر حقیر را حضورتان اعلام می دارم … باشد که آیندگان نیز قدردان فرزندان این شهر باشند.

۷
۲
ناشناس یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱:۵۳

سلام از زحمات شما و دیگر دوستان در جهت اعتلای نام رامشیر و شناساندن تاریخ آن به مردم بسیار سپاسگزارم

۵
۱
سیدیعقوب یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۸:۱۵

سلام.لاقل با پرانتز می نوشتید خلف آباد.

۵
۲
همکار یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱۲:۴۵

سلام وقت بخیر
با خواندن یادداشت شما حس خوشایندی نسبت به رامشیر پیدا کردم .حس ارزشمند بودن.
ممنونم.

۴
۲
فهیم یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱۲:۵۷

استاد خواهش می‌کنم بفرمایید چرا اقلیتی که چند دهه پیش از کوه‌های بهبهان و در جهت سیاست ترکیب و تغییر جمعیتی در شهر و کنار رود جراحی سکنی گزدید، خود را خلف آبادی می‌نامند ؟!

۲
۶
سید جمال محفوظیان یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱۴:۰۳

واقع این است که پس از حمله نادر شاه افشار این شهر تا مدتی از رونق افتاد و دوباره در حدود ۲۵۰ سال پیش به این سو اقوام مهاجری ازدجاهای مختلف بخاطر شرایط جغرافیایی و ارتباطی مناسبی که داشت وارد این شهر شدند و مجدد این شهر رونق یافت . هویت یک شهر امر ثابتی نیست و با تحولات تاریخی و اجتماعی تغییر می کند و این امر طبیعی ست.

۲
۳
دکتر جاوید یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱۳:۰۱

رامشیر چه گذشته‌ ای داشته‌ که اینچنین در غم فراق نوستالوژیک آن افسوس می‌خورید.

۲
۳
جمال محفوظیان یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱۴:۰۶

سلام دوست عزیز
اتفاقا این دست نوشته ها برای آن است که آینده رو بسازیم برای ساخت آینده این شهر باید ابتدا آن را دوست داشت و تاریخ غنی آن را یادآور شد .مردمی که سرزمین خودشان را دوست بدارند و به آن افتخار کنند انگیزه تلاش برای آینده آن‌را هم به دست می آورند .

۳
۱
جمال زبیدی یکشنبه , ۲۴ دی ۱۴۰۲ - ۱۴:۲۶

یادش بخیر واقعا خاطرات قدیم رو زنده کردی یاد روزگار گذشته بخیر

ممد دوشنبه , ۲۵ دی ۱۴۰۲ - ۱:۴۹

استاد شنبه امتحان میگیری؟؟

بابلوویی دوشنبه , ۲۵ دی ۱۴۰۲ - ۱۳:۲۲

تاریخ رامشیر ؟تاریخ پر افتخاررامشیر!!!جل الخالق بابا بدنبال چی هستین .کدوم تاریخ رامشیر. هنوز که هنوز ه رامشیر شهریت پیدا نکرده اونوقت شما دنبال تاریخ شهر رامشیر میگردن.رامشیر تا۳۸سال پیش کلا ۱۰۰ خونه و۴تا کوچه و خیابون داشت.وقتی بیرون میرفتی همه با هم آشنا بودند و چهره ناآشنایی نمی دیدی ،اره اون موقع یه صفا صمیمیت دلنشینی تو شهر بود،الان خونه ها جمعیت بیشتر شده اما امکانات همون امکانات ۴۰سال پیش مونده

همشهری دوشنبه , ۲۵ دی ۱۴۰۲ - ۱۳:۴۲

بسیار عالی
از مطالعه ی نوشته ی زیبا و عمیق شما لذت بردم

ناشناس دوشنبه , ۲۵ دی ۱۴۰۲ - ۱۷:۰۳

درود سید منو به گذشته بردی گذشته ای که هنوز که هنوزه خاطرهاش برای ما تازگی داره یاد اوصنل بخیر

علی دوشنبه , ۲۵ دی ۱۴۰۲ - ۲۳:۰۴

درود بر اقای محفوظیان ، بابت نگارشی که نوشتید سپاسگذاریم .

۱
محمد حمیدی کیا سه شنبه , ۲۶ دی ۱۴۰۲ - ۲۰:۱۵

سلام خسته نباشی.
سید منبعی ،کتابی هست سر تاریخچه شهرمون نوشته شده
که استفاده کنیم.

یحیی البوغبیش سه شنبه , ۲۶ دی ۱۴۰۲ - ۲۱:۱۱

درود بر استاد محفوظیان

یک اصطلاح رامشیری  

 به همت احمدی مهر

 
logo-samandehi